همچنین دسترسی آسان و سریع به اینترنت، انبوه اطلاعات در زمینه‌های مختلف مورد نیاز ، خاصیت گم شدن فرد را در اینترنت و آرامش مجازی آن از عوامل دیگر هست ( بهرامی احسان، ۱۳۸۳).

۲-۳ تاریخچه اعتیاد به اینترنت

اگر چه مفاهیمی مانند اعتیاد به تکنولوژی با رایانه را شاتون در سال ۱۹۹۱ بررسی کرده بود، ولی اعتیاد به اینترنت (lAD) اصطلاحی بود که چند سال بعد، اورلی (۱۹۹۶)، گریفیث (۱۹۹۷) و یانگ (۱۹۹۸)، رواج دادند (لیم و جین سوک، ۲۰۰۴). پیرامون وجود یا عدم وجود پدیده ی اعتیاد اینترنتی، اختلاف عقیده ی زیادی وجود دارد. تا آنجا که عده ای معتقدند اینترنت در صورتی اعتیاد آور خواهد بود که زندگی فرد و اطرافیان را مختل کند. برخی دیگر نیز اظهار می دارند که اصلا چیزی به عنوان اختلال اعتیاد اینترنتی وجود ندارد. این گروه معتقدند که لذتی که به خاطر استفاده از کامپیوتر به فرد دست می‌دهد، به هیچ وجه قابل مقایسه با لذت حاصل از مصرف کوکائین یا هر نوع ماده ی مخدر دیگری نیست ( فریر، ۲۰۰۲). به هر حال حجم را به رشد تحقیات صورت گرفته پیرامون اعتیاد اینترنتی، حکایت از آن دارد که اختلال اعتیاد اینترنتی وجود داشته و نوعی اختلال روانشناختی اجتماعی است که از مشخصه‌ های آن ، تحمل ، علائم کناره گیری ، اختلالات عاطفی و از هم گسیختگی روابط اجتماعی است . به هر حال پدیده اعتیاد اینترنتی همزمان با افزایش دسترسی روزانه مردم به منابع آنلاین شایعتر می شود ( فریز، ۲۰۰۲).

۲-۴علائم اعتیاد به اینترنت

اورزاک^[۳] (۱۹۹۹) ، اعتیاد به اینترنت را به عنوان یک مشکل روانشناختی دارای دو دسته علائم و نشانه بالینی می‌دادند : الف ) نشانه ها و علائم و روانشناختی^[۴] ، ب ) نشانه ها و علایم جسمانی^[۵] .

الف. نشانه های روانشناختی: نوعی احساس خوب بودن و لذا مندی که به فرد هنگام استفاده از رایانه دست می‌دهد نهاتوانی در متوقف کردن آن ، احساس تهی بودن، افسردگی ، بدخولقی در مواقعی که فرد از رایانه استفاده نمی کند.

ب. نشانه های جسمانی : سندروم عصبی است . خشکی چشم، پشت درد، بی نظمی در غذا خوردن و صرف نظر کردن از بعضی وعده های غذایی ، اختلال خواب و تغییر در الگوی خواب سردرد میگرنی. این اختلال را می توان به عنوان نوعی استفاده از اینترنت که بتواند مشکلات روانشناختی، اجتماعی و درسی با شغلی در زندگی فرد ایجاد کند . تعریف کرد ( امیدوار و صارمی، ۱۳۸۱).

اعتیاد اینترنتی به گستره وسیعی از مشکلات رفتاری و کنترل انگیزه استفاده از اینترنت اشاره دارد اعتیاد اینترنتی به عنوان یک رفتار وسواسی با آرزوی برقراری پیوند یا شاید حتی نمودی از انتقال و یا بازتابل روابط ابره و یا رفع نیاز قلمداد می شود ( معید فر و همکاران، ۱۳۸۴).

۲-۵ طبقه بندی اعتیاد به اینترنت

1. 1. اعتیاد به موضوعات جنسی

1. 1. اعتیاد به روابط اینترنتی

1. 1. اجبار شبکه ای . وسواس و وابستگی به گمار بازی های آنلاین

1. 1. جمع‌ آوری اطلاعات

1. اعتیاد به رایانه ( امیدوار و صارمی، ۱۳۸۱) .

۲-۶ ویژگی های روانی اعتیاد به اینترنت

روانشناسان علائم هشدار دهنده ای را مشخص کردند که اگر افراد آن علائم را در خود بیابند می‌توانند متوجه وابستگی خود به اینترنت شوند . این علائم عبارتند از :

– فرد احساس می‌کند مجذوب اینترنت شده است و پیوسته به فعالیت های قبلی آنلاین خود فکر کرده و با منتظر جلسه بعدی که آنلاین خواهد شد می‌باشد.

– فرد زمان طولانی تری را نسبت به آنچه که در اول قصد داشت آنلاین می ماند.

• • فرد بسیار از فرصت های شغلی را از دست می‌دهد، روابط خود را با افراد خانواده یا دوستانش به خطر می اندازد و رابطه اش را با آن ها قطع می‌کند تا در اینترنت آنلاین باقی بماند .

• فرد ارتباط با اینترنت را با عنوان یک راه فرار از مشکلات زندگی واقعی یا خلاص شدن از احساس کسالت ملال انگیز خود ورهای از احساسات درماندگی ، گناه ، اضطراب یا افسردگی انتخاب کرده و از آن استفاده می‌کند( مارگارت^[۶] و آنگز^[۷] ، ۲۰۰۲، به نقل از فتحی ، ۱۳۹۰).

۲-۷ نقش جنسیت در اعتیاد به اینترنت

جنسیت یکی از عواملی است که نوع کاربردی و میزان اعتیاد به اینترنت را تحت تاثیر قرار می‌دهد .

مردها در اینترنت بیشتر به دنبال قدرت، مقام ، سلطه طلبی و رویاهای جنسی هستند. زن ها گروه دولتی، حمایتی، روابط عاشقانه و ارتباطاتی را که بتوان در پناه آن، خود را از دیگران پنهان کرد، طلب کنند. این تفاوت به نوعی نشان دهنده شیوه نگرشی است که جامعه برای مردو و زن در نظر می گیرند. به طور کلی جنسیت یکی از عواملی است که نوع کاربردی و دلایل زیر بنایی برای استفاده از اینترنت را تحت تاثیر قرار می‌دهد . عامل اصلی در اینجا پیش فرض هایی هست که در جامعه برای زن و مرد در نظر گرفته می شود .به نظر می‌رسد مردها از بازی های تعاملی که مستلزم قدرت و تسلط است لذت می‌برند. این بازی ها با بازی های ویدئوئی از این جهت متفاوت هستند که حالت تعاملی دارند و رتبه و مقام هر یک در آن مشخص می شود . ‌بنابرین‏ وقتی کسی برنده می شود برای او شخصیتی به وجود می‌آید که باعث تشخیص و مقام او در بین دیگران می شود. جنبه‌های خشونت و تسلط حاکم بر این بازی ها چیزی است که باعث لذت مردان می شود بعلاوه دسترسی به تصاویر متعدد نیز باعث این جاذبه می شود که هر موقع اراده نمایند می‌توانند در اختیار داشته باشند ( پور رمضان، ۱۳۸۵).

۲-۸ معیارهای تشخیصی اعتیاد به اینترنت